EN 
VI Trong căn nhà ấy cách đây gần 1 thế kỷ, chàng trai Huỳnh Thủy Lê đã dệt nên mối tình xuyên biên giới với cô gái Pháp Marguerite Duras. Một mối tình thơ mộng giữa hai nền văn hóa khác biệt trong bối cảnh Việt Nam thời bấy giờ.
Nhà cổ Huỳnh Thủy Lê tọa lạc tại số 255A, đường Nguyễn Huệ, phường 2, thành phố Sa Đéc, tỉnh Đồng Tháp, Việt Nam. Ngoài giá trị kết hợp giữa hai lối kiến trúc Đông – Tây, ngôi nhà cổ nổi tiếng bởi liên quan với một cuộc tình không biên giới của một cô gái Pháp (Marguerite Duras, về sau là nhà văn) và chàng công tử người Việt gốc Hoa (Huỳnh Thủy Lê, con chủ nhà) giàu có vào những năm đầu thế kỷ 20.
Như một sự sắp đặt của duyên số, con gái nước Việt sống miền sông nước nức tiếng đoan trang, xinh đẹp bao đời nay lại không hề khiến Huỳnh Thủy Lê rung động. Mà trớ trêu thay ông phải lòng cô gái phương Tây da trắng vừa bước qua tuổi 15 từ lần gặp mặt đầu tiên còn nhiều bỡ ngỡ pha chút ngại ngùng.
Cô gái ấy không ai khác chính là nữ nhà văn Marguerite Duras thuở thiếu thời. Marguerite Duras tên thật là Marguerite Donnadieu, sinh ra trong một gia đình học thức cao khi cha là một giáo sư toán, mẹ là giáo viên tiểu học. Gia đình bà không sung túc lắm nếu không muốn nói là có phần túng thiếu và đó cũng là một trong những lí do khiến cho chuyện tình không môn đăng hộ đối giữa bà và Huỳnh Thủy Lê tan vỡ.
“Năm Marguerite Duras vừa tròn 15 tuổi, gia đình bà dọn đến sinh sống tại Sa Đéc. Và trên chuyến phà Vĩnh Long Sa Đéc, định mệnh đã cho Huỳnh Thủy Lê và Marguerite Duras thấy nhau. Chính nét đẹp mong manh, trong sáng và lạ lẫm của Marguerite Duras khiến Huỳnh Thủy Lê phải rung động và ngập ngừng bước đến làm quen. Kể từ giây phút ấy, cả hai chỉ biết đến sự tồn tại của đối phương mà không tiếc gì đến cái thoáng đãng, mênh mông và cái ồn ào của người dân trên chuyến phà định mệnh.
Tuy nhiên, những hủ tục xung quanh việc môn đăng hộ đối đã dựng lên bức rào cản và cố gắng tách rời hai trái tim đang khao khát, cháy bỏng yêu thương ra xa nhau. Mối tình lãng mạn và nồng cháy của nữ nhà văn với chàng công tử con nhà giàu đã vấp phải sự phản đối kịch liệt của hai gia đình do quan niệm môn đăng hộ đối cũng như sự khác biệt về giai cấp và sự cách biệt lớn lao về vật chất. Cha Huỳnh Thủy Lê, ngoài là một người Hoa thuần túy, ông từng là một điền chủ có tiền có thế, ông không thể chấp nhận một cô con dâu ngoại quốc nghèo nàn. Trong khi đó, mẹ nàng thì cho rằng một gia đình thuộc về mẫu quốc không thể có chút dính líu gì với người thuộc địa chứ đừng nghĩ đến chuyện kết thân.
Một cảnh quay trong bộ phim Người Tình
Sau một năm rưỡi yêu nhau thắm thiết, Huỳnh Thủy Lê phải lấy một cô gái khác trong sự hoan hỉ của dòng họ. Riêng nữ nhà văn Duras ngậm ngùi, lặng lẽ, cô lên tàu về Pháp cùng gia đình khi 18 tuổi, kết thúc buồn cho một mối tình đẹp. Ngày ra đi, cô cố nấn ná ở bến tàu để khắc khoải được gặp người tình lần cuối trước mắt cô, chẳng có gì ngoài khoảng không trống trải, vô định”
Suốt hơn 50 năm ôm ấp tình cảm xưa, bà viết ra tiểu thuyết Người tình bằng con tim và nước mắt. Đó là chuyện tình của chính bà và chàng công tử họ Huỳnh trên đất Sa Đéc. Người tình được xuất bản năm 1984, cũng trong năm này nữ nhà văn Marguerite Duras được nhận giải thưởng Goncourt danh giá dành cho tác phẩm văn xuôi xuất sắc nhất trong năm của Pháp. Sau đó, tiểu thuyết được dịch ra 43 thứ tiếng và dàn dựng thành phim L’Amant.
Một góc nhà cổ Huỳnh Thủy Lê dành cho du khách tham quan
Hiện nay, ngôi nhà cổ này được công nhận là di tích lịch sử cấp quốc gia, được công ty cổ phần du lịch Đồng Tháp quản lý. Mỗi ngày có rất nhiều khách du lịch trong và ngoài nước đến tham quan. Du khách đến đây để được tận mắt nhìn thấy chân dung và nơi ở của người tình nữ nhà văn nổi tiếng người Pháp Marguerite Duras. Nơi đây có đầy đủ các tài liệu liên quan đến Huỳnh Thủy Lê và gia đình cũng như những hình ảnh gợi lại mối tình năm cũ.
Nhật Tiến
